Στην αρχαία Ελλάδα, η λέξη ιδιώτης χαρακτήριζε το άτομο που δεν συμμετείχε στα κοινά της πόλης και ούτε αναλάμβανε θέσεις και αξιώματα ως όφειλε κάθε Έλληνας πολίτης. Έτσι, όσοι ήταν ιδιώτες, αντιμετωπίζονταν από την κοινωνία με περιφρόνηση διότι τους θεωρούσαν οκνηρούς (δηλαδή τεμπέληδες), απαίδευτους και αμόρφωτους.
Ο Περικλής στον επιτάφιο λόγο αναφέρει ότι: "ἔνι τε τοῖς αὐτοῖς οἰκείων ἅμα καὶ πολιτικῶν ἐπιμέλεια, καὶ ἑτέροις πρὸς ἔργα τετραμμένοις τὰ πολιτικὰ μὴ ἐνδεῶς γνῶναι· μόνοι γὰρ τόν τε μηδὲν τῶνδε μετέχοντα οὐκ ἀπράγμονα, ἀλλ᾿ ἀχρεῖον νομίζομεν... " (Θουκυδίδου, Ἱστοριῶν Β´, § 40) που στην νεοελληνική αποδίδεται ως : "Ἐπὶ πλέον, οἱ ἴδιοι ἐμεῖς ὅλοι εἴμαστε σὲ θέση νὰ φροντίζουμε ταυτόχρονα γιὰ τὶς ἰδιωτικές μας ὑποθέσεις καὶ γιὰ τὶς ὑποθέσεις τῆς πόλης μας, καὶ ὅσοι ἀπὸ ἐμᾶς εἶναι απασχολημενοι μὲ ἰδιωτικὲς ἐπιχειρήσεις καὶ αὐτοὶ ἀκόμα κατέχουν τὰ πολιτικὰ ζητήματα στὴν ἐντέλεια. Γιατὶ εἴμαστε ὁ μόνος λαὸς ποὺ τὸν μὴ ἀναμειγνυόμενο καθόλου στὰ κοινὰ δὲν τὸν θεωροῦμε φιλήσυχο ἀλλὰ ἄχρηστο..." Άλλο ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, είναι ότι όλες οι πολυτελείς κατασκευές (στοές, ναοί, γυμνάσια, λουτρά κ.α) ήταν δημόσια κτήρια. Κανείς πολίτης δεν δικαιούνταν να διαβεί πολυτελέστερα στον ιδιωτικό του βίο.Συνεπώς, η λέξη ιδιώτης (αυτός που ασχολείται με τα ιδία, τα ιδιωτικά) είχε αρνητική (έως και προσβλητική) σημασία στην αρχαιότητα. Ακόμα και σήμερα, η λέξη είναι βρισιά στα Αγγλικά ή τα Γαλλικά (idiot = ηλίθιος).
Ωστόσο, η έννοια του ιδιώτη στις μέρες μας, είναι σχεδόν συνώνυμη με αυτή του πολίτη. Αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο, αφού οι λέξεις που αντικατοπτρίζουν έννοιες, παίρνουν το νόημα που τους δίνει η εκάστοτε κοινωνία. Πολλές φορές θα ακούσουμε στις ειδήσεις να μιλάνε για τους "ιδιώτες" και όχι για τους πολίτες αναφερόμενοι σε εμάς, γιατί ακριβώς αυτό είμαστε, ιδιώτες που ενδιαφέρονται μόνο για το ίδιον συμφέρων. Οι σημερινές κοινωνίες του καπιταλισμού και τις "ελεύθερης" οικονομίας, αποτελούνται από ένα σύνολο ιδιωτών και όχι πολιτών. Αυτό που μας μαθαίνει ο σύγχρονος τρόπος ζωής είναι πως να "κοιτάμε την πάρτη μας" και να μαζεύουμε χρήματα για να μπορούμε στην συνέχεια να είμαστε καλοί καταναλωτές. Οι επιδιώξεις και τα όνειρα μας έχουν φτάσει στο σημείο να σχετίζονται σχεδόν αποκλειστικά στα υλικά αγαθά και στον τρόπο απόκτησης τους. Έτσι, οι κοινωνίες του σήμερα έχουν δημιουργήσει έναν άνθρωπο εγωκεντρικό και εγωπαθή που αδιαφορεί για τους συνανθρώπους του. Ακριβώς αυτή είναι η αιτία των ατελείωτων αδιέξοδων της σύγχρονης ζωής. Το βλέπουμε παντού γύρω μας, άνθρωποι με ψυχολογικά προβλήματα και χρόνια κατάθλιψη αλλά το σημαντικότερο, άνθρωποι αποξενωμένοι, ανικανοποίητοι και μόνοι.
Εάν θέλουμε να ζήσουμε μια καλύτερη ζωή, θα πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε, να νοιαζόμαστε και να δρούμε για το σύνολο της κοινότητας και όχι αποκλειστικά για εμάς. Ας πάρουμε παράδειγμα από τις "πρωτόγονες" κοινωνίες των ιθαγενών ινδιάνων που ζούσαν αρμονικά βοηθώντας ο ένας τον άλλο. Οι ινδιάνοι ήταν χριστιανοί χωρίς να το ξέρουν, αφού εφάρμοζαν στην πράξη τις δέκα εντολές. Σκότωναν μόνο για να τραφούν ενώ για αυτούς, η χειρότερη αμαρτία ήταν να μην δώσεις φαί και στέγη σε κάποιον που χρειάζεται βοήθεια. Τι μας μαθαίνει αυτό; Το επίπεδο πολιτισμού που διαθέτουμε... Ζούμε σε έναν κόσμο με σπίτια ξενοίκιαστα και άδεια ενώ απέξω υπάρχουν χιλιάδες άστεγοι που κοιμούνται στο κρύο, λόγω κρίσης.
Μήπως τελικά έχουν δίκιο οι αρχαίοι που μας λένε ηλίθιους(ιδιώτες)
αφού ζούμε σε κοινωνία ιδιωτών (ηλιθίων);
Ο Περικλής στον επιτάφιο λόγο αναφέρει ότι: "ἔνι τε τοῖς αὐτοῖς οἰκείων ἅμα καὶ πολιτικῶν ἐπιμέλεια, καὶ ἑτέροις πρὸς ἔργα τετραμμένοις τὰ πολιτικὰ μὴ ἐνδεῶς γνῶναι· μόνοι γὰρ τόν τε μηδὲν τῶνδε μετέχοντα οὐκ ἀπράγμονα, ἀλλ᾿ ἀχρεῖον νομίζομεν... " (Θουκυδίδου, Ἱστοριῶν Β´, § 40) που στην νεοελληνική αποδίδεται ως : "Ἐπὶ πλέον, οἱ ἴδιοι ἐμεῖς ὅλοι εἴμαστε σὲ θέση νὰ φροντίζουμε ταυτόχρονα γιὰ τὶς ἰδιωτικές μας ὑποθέσεις καὶ γιὰ τὶς ὑποθέσεις τῆς πόλης μας, καὶ ὅσοι ἀπὸ ἐμᾶς εἶναι απασχολημενοι μὲ ἰδιωτικὲς ἐπιχειρήσεις καὶ αὐτοὶ ἀκόμα κατέχουν τὰ πολιτικὰ ζητήματα στὴν ἐντέλεια. Γιατὶ εἴμαστε ὁ μόνος λαὸς ποὺ τὸν μὴ ἀναμειγνυόμενο καθόλου στὰ κοινὰ δὲν τὸν θεωροῦμε φιλήσυχο ἀλλὰ ἄχρηστο..." Άλλο ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, είναι ότι όλες οι πολυτελείς κατασκευές (στοές, ναοί, γυμνάσια, λουτρά κ.α) ήταν δημόσια κτήρια. Κανείς πολίτης δεν δικαιούνταν να διαβεί πολυτελέστερα στον ιδιωτικό του βίο.Συνεπώς, η λέξη ιδιώτης (αυτός που ασχολείται με τα ιδία, τα ιδιωτικά) είχε αρνητική (έως και προσβλητική) σημασία στην αρχαιότητα. Ακόμα και σήμερα, η λέξη είναι βρισιά στα Αγγλικά ή τα Γαλλικά (idiot = ηλίθιος).
Ωστόσο, η έννοια του ιδιώτη στις μέρες μας, είναι σχεδόν συνώνυμη με αυτή του πολίτη. Αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο, αφού οι λέξεις που αντικατοπτρίζουν έννοιες, παίρνουν το νόημα που τους δίνει η εκάστοτε κοινωνία. Πολλές φορές θα ακούσουμε στις ειδήσεις να μιλάνε για τους "ιδιώτες" και όχι για τους πολίτες αναφερόμενοι σε εμάς, γιατί ακριβώς αυτό είμαστε, ιδιώτες που ενδιαφέρονται μόνο για το ίδιον συμφέρων. Οι σημερινές κοινωνίες του καπιταλισμού και τις "ελεύθερης" οικονομίας, αποτελούνται από ένα σύνολο ιδιωτών και όχι πολιτών. Αυτό που μας μαθαίνει ο σύγχρονος τρόπος ζωής είναι πως να "κοιτάμε την πάρτη μας" και να μαζεύουμε χρήματα για να μπορούμε στην συνέχεια να είμαστε καλοί καταναλωτές. Οι επιδιώξεις και τα όνειρα μας έχουν φτάσει στο σημείο να σχετίζονται σχεδόν αποκλειστικά στα υλικά αγαθά και στον τρόπο απόκτησης τους. Έτσι, οι κοινωνίες του σήμερα έχουν δημιουργήσει έναν άνθρωπο εγωκεντρικό και εγωπαθή που αδιαφορεί για τους συνανθρώπους του. Ακριβώς αυτή είναι η αιτία των ατελείωτων αδιέξοδων της σύγχρονης ζωής. Το βλέπουμε παντού γύρω μας, άνθρωποι με ψυχολογικά προβλήματα και χρόνια κατάθλιψη αλλά το σημαντικότερο, άνθρωποι αποξενωμένοι, ανικανοποίητοι και μόνοι.
Εάν θέλουμε να ζήσουμε μια καλύτερη ζωή, θα πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε, να νοιαζόμαστε και να δρούμε για το σύνολο της κοινότητας και όχι αποκλειστικά για εμάς. Ας πάρουμε παράδειγμα από τις "πρωτόγονες" κοινωνίες των ιθαγενών ινδιάνων που ζούσαν αρμονικά βοηθώντας ο ένας τον άλλο. Οι ινδιάνοι ήταν χριστιανοί χωρίς να το ξέρουν, αφού εφάρμοζαν στην πράξη τις δέκα εντολές. Σκότωναν μόνο για να τραφούν ενώ για αυτούς, η χειρότερη αμαρτία ήταν να μην δώσεις φαί και στέγη σε κάποιον που χρειάζεται βοήθεια. Τι μας μαθαίνει αυτό; Το επίπεδο πολιτισμού που διαθέτουμε... Ζούμε σε έναν κόσμο με σπίτια ξενοίκιαστα και άδεια ενώ απέξω υπάρχουν χιλιάδες άστεγοι που κοιμούνται στο κρύο, λόγω κρίσης.
Μήπως τελικά έχουν δίκιο οι αρχαίοι που μας λένε ηλίθιους(ιδιώτες)
αφού ζούμε σε κοινωνία ιδιωτών (ηλιθίων);
